Stress, emotionele uitputting en burnout

Een recent onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek, TNO en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid toont aan dat één op de zeven werkende Nederlanders (14 procent) burn-outverschijnselen heeft.

Zij hanteren enkele vragen om emotionele uitputting vast te stellen. Dat is namelijk een van de belangrijkste indicatoren van een burn-out. Ook zijn cynisme en afstand van het werk symptomen, net als gebrek aan professioneel zelfvertrouwen. Moeheid, slecht slapen, prikkelbaarheid, piekeren, emotionele labiliteit, gejaagd gevoel en concentratieproblemen zijn uitingen hiervan.

Het stresshormoon cortisol helpt je om met een stressvolle situatie om te gaan (om de betekenis van een stressvolle situatie in te schatten en een handige strategie te verzinnen een dreigend probleem op te lossen)

En naarmate het cortisolniveau verder stijgt, wordt een tweede functie van dat hormoon in werking gezet die de gevonden oplossing van het probleem in het geheugen opslaat, zodat je een volgende keer weet wat te doen. Je past je aan, je wordt weer rustig en je cortisolniveau daalt. Maar nu komt het: soms komt die tweede werking van cortisol onder druk te staan. Het lúkt gewoonweg niet om je probleem op te lossen. Omdat je te onzeker bent over de uitkomst van je actie, bijvoorbeeld. Je cortisolniveau blijft dan hoog. Dat heeft lichamelijke gevolgen: je bloeddruk stijgt, je stofwisseling raakt ontregeld, je afweersysteem krijgt het zwaar en – heel belangrijk – je slaapt slecht. Als je cortisol hoog is dan kom je niet in je diepste slaap terecht. En die slaap is juist bedoeld om te herstellen.

Als je te lang blijft lopen met burn-outverschijnselen dan kun je op den duur thuis komen te zitten met een volledige burn-out.

Het hoge percentage verbaast me en het verbaast me niet. Ik ontmoet veel mensen in de mindfulnesstrainingen die zichzelf zijn voorbij gelopen, de balans zijn kwijt geraakt, emotioneel zijn uitgeput en sommigen hebben een burn-out gehad en willen leren een mogelijk volgende te voorkomen. Ik ben zelf ook zoekende geweest naar hoe ik voor mezelf de balans kan bewaren in stressvolle momenten (dit kunnen kleine en grote dingen zijn) en heb er zelfs uieindelijk mijn werk van gemaakt om mensen hier in te begeleiden. Ik ontmoet hierdoor ook veel mensen die hiermee worstelen. Het is prachtig om hen hierin te mogen begeleiden. 

Een prachtige uitspraak vindt ik die van Frits Koster (een bekende mindfulness-leraar met specialisatie Compassie & Mildheid): 'Het valt niet mee om mens te zijn'. En zo is het. We worstelen allemaal. Wel kan je door meer mindful te leven, ontspannender in het leven staan. Door je meer zelfbewust te worden, te ontdekken welke relatie je zelf hebt tot de stressvolle situaties die het leven je brengt, meer te accepteren, minder te vechten en liever voor jezelf te worden, ontstaat er meer vrede. In élke situatie, zowel de aangename als de onaangename van het leven. En dat geeft een veel ontspannender en gelukkiger gevoel!

(Meer weten, of wil je een afspraak plannen of je opgeven voor een mindfulnesstraining? Bel (06-47171291) of mail (welkom@bijjuul.com) me.)

Lfs Juul