Nou, zei ik vlak voor de retraite nog dat ik met compassie bij lastige emoties als angst en zorgen zou zijn? Nou ammehoela. Weerstand, dat is een beter woord. In het begin dan. Later waren er ook inzichten en ervaringen van compassie en vertrouwen.
Weerstand
Ik had weerstand tegen alles. Mijn kamergenoot die net allerlei dingen in de kamer ging doen terwijl ik wilde rusten, ('Waarom had ik geen eigen kamer genomen?! O ja geld overweging. Damn'), de zuchtende, kuchende en bewegende mensen om me heen tijdens een zitmeditatie en überhaupt steeds mensen om me heen hebben ('Leave me alone! I need space!'), het continu piepen van de deuren ('Kunnen ze die niet smeren of doen ze dat expres zodat we goed kunnen oefenen?'), mijn zere keel en dikke klieren ('O nee, dadelijk heb ik een keelontsteking, het doet echt pijn, misschien moet ik wel naar een dokter! Jeetje Juul, doe eens rustig, je lijkt oma wel met dit hypochondrische gedrag'), tegen de retraite in het algemeen ('Deze retraite sucks. De retraite van vorig jaar was zo veel fijner') enzovoorts.
Pfff, zie je de toon van mijn gedachten? En het bouwde zich op. Als een snelkookpannetje.
Ik las, voordat ik de retraite inging, nog ergens: 'De boeddha is al aanwezig is in ieder van ons. Er is niemand of iets dat je gelukkig kan maken'. Er is dus ook niks of iemand die je ongelukkig kan maken. Alleen jijzelf.
Ja, mooie insteek en ik weet ook dat het waar is, maar toen ik daar zo zat met mijn frustratie en ik zag mijn eigen opbouw, wilde ik graag de betekenis ontdekken (wáárom voel ik me zo?) + ik wilde het transformeren naar iets positiefs (Oké, er is weerstand en frustratie, maar wat valt er uit te leren en hoe transformeer ik dit naar iets positiefs?).
Compassie
Ik was zo hard mijn best aan het doen om de ervaring van dat moment om te buigen naar iets leerzaams en iets positiefs. Waarmee ik dus nog steeds naar een weg zocht om het te veranderen. Op dag 3, tijdens een loopmeditatie, kwam het breekpunt. Toen besefte ik dat ik het natuurlijk niet kon veranderen. En dat hóefde ook niet. Ook deze weerstand is één van de menselijke ervaringen. Ik werd zó moe van mijn eigen weerstand. Ik had frustratie tegen mijn weerstand. Snap je hem nog?
Ik zei tegen mezelf: 'Ik ben verdorie zó moe. Ik wil niet meer strijden. Ik ben er moe van'.
En toen kwamen er tranen. Ik bleef stil staan. En ik voelde de beweging van overgave en rust in mijn lijf. En een neus vol snot:-). En pas tóen, door de acceptatie van de weerstand, kon er ruimte en zachtheid ontstaan. Pas toen was er ruimte voor die compassie die ik de hele tijd (als een soort van sausje) er over heen probeerde te pushen. Het toelaten en toestaan van een ervaring is dus nodig om daarnaast ook zachtheid en compassie te kunnen voelen. Ik was nog aan het strijden. Het erkennen en toestaan van innerlijke strijd is een enorme daad van liefde. Pas toen ik mijn strijden toeliet en erkende, kwam er ook compassie.
Vertrouwen
Joost, de (super fijne) begeleider van de retraite, noemde tijdens één van ons uitwisselingsgesprekken wel 4 keer het woord vertrouwen. En dat vond ik mooi, want dat is ook iets waarin ik mezelf meer en meer in beoefen. Wat mijn geest wilde op dat moment, was meteen een transformatie. De geest wil begrijpen, dingen plaatsen, analyseren, schiet in de denk-modus om deze niet-gewenste toestand te veranderen en is al vooruit aan het denken. De boodschap van Joost was: aandacht geven aan je ervaring (in dit geval mijn weerstand) is al de meest basale vorm van liefde. En vertrouw er maar op dat dit voor NU voldoende is. Ik gebruik hierbij de metafoor van een steentje dat in het water gegooid wordt en een beweging in het water brengt. Het steentje staat symbool voor aandacht. Het is niet alleen dat wat je direct ziet. Door aandacht komt er veel meer, het water is in beweging gezet en er volgen allemaal golfjes. En dat zie of voel je soms pas wat later. Vertrouw daar maar op.
Ik wilde van de ervaring iets positiefs maken. Maar ik vergat dat het eigenlijk al een positieve ervaring was. Élke ervaring is waardevol (en daarmee positief). Het is mens-eigen om 'een' ervaring te beoordelen als positief of negatief. Er hoefde niks veranderd te worden. Ik was precies waar ik moest zijn. Dit was het steentje. En nu zo terugblikkend was de ervaring van weerstand positief, want ik heb er dit van geleerd. Mijn inzichten en ervaringen van compassie en vertrouwen zijn de golfjes in het water.
Compassiemeditaties eindigen vaak met een zin en met deze zin wil ik ook graag deze blog eindigen:
25 Aug 2017 17:59:03
Hoi Juul,
Wat mooi om te lezen hoe je het proces tijdens je stilteretraite hebt doorlopen en ervaren. En ook leuk dat je nog een “normaal” mens bent bent “normale” weerstanden haha. Wel heel knap dat je je er aan hebt kunnen overgeven en alles wat je daarna geleerd hebt. Ik ben ook nog steeds benieuwd wat een dergelijke retraite met mij zou doen en ik ga het zeker nog eens proberen! Liefs, Sancia